Boekbeschrijving

Met een bijdrage van Adriaan Viruly
Ingeleid door Dr. Albert Plesman
Het Hollandsche Uitgevershuis, Amsterdam
1948

Dit boekje is het vierde uit de serie 'Holland bouwt op'!

De andere delen 'Het zwarte goud', 'De IJzeren weg' en 'Trossen los' gaan respectievelijk over de mijnen, de spoorwegen en de scheepvaart "drie bedrijven waarop de Nederlandse industrie steunt en waarvan de economische welvaart van ons land afhangt"

De uitgever noemt de boekjes trots "Encyclopaedie van de wederopbouw". Misschien iets te veel eer, maar een feit is dat dit soort uitgaven de door de oorlog zwaar getroffen Nederlanders tot eensgezindheid bracht het land weer op te bouwen.

Luchtvaart....Welvaart!

Citaat



Onze K.L.M.

Zestienhonderd maal had de K.I,.M. tijdens de oorlog verbinding gemaakt tussen Engeland en het neutrale stukje Portugal van het door de Duitsers overweldigde vasteland van Europa.

Zestienhonderd maal had een machine van het heel kleine vlootje in Bristol, dat van de grote vloot op Schiphol na Mei 1940 overgebleven was, wijd om het bezette Prankrijk, Lissabon of Gibraltar bereikt - de Messerschmidtpatrouilles ten spijt.

Dit had, voor de paar dozijn K,I,.M.-ers op hun kleine landelijke vliegveldje te midden van de grote R.A.F.-velden, avontuur betekend, dat aan de eerste jaren van het Indiëvliegen herinnerde. Dat sluipen met gedoofde lichten door de nacht over de Golf van Biscaje, dat wegvliegen van het Engeland in black-out met de laatste codes, dat in eerste ochtendschemer opvliegen van het Bristolkanaal, dat turen naar de sterren om een bestek, daar radiogebruik onze positie verraden zou hebben, dat laatste luisteren naar de ontvangers op de Engelse legatie in Lissabon voor de sprong weer gemaakt zou worden, of het lage aanlopen over water van de grote grijze dreigende Rots van Gibraltar terwijl afgesproken geheime lichtsignalen gewisseld werden, die alle afweerbatterijen deden zwijgen .... het was haast een hoofdstuk uit een jongensboek geweest.

Maar de hele oorlog door waren de gedachten toch wel geweest bij de naderende wederopbouw onzer luchtvaart in Nederland. Ons land zou op een dag bevrijd worden --- dan zou een ander avontuur beginnen, dat niet meer met militaire vernieling te maken zou hebben maar niet een menswaardiger opgave.

Die dag is gekomen : hij vond ons met lege handen maar harten en hoofden vol met plannen.

Een stuk of wat Dakota's kwamen beladen met fietsbanden, havermout, stopkatoen, ondergoed, margarine en Portugese bananen het lege, hongerige Holland binnen - zó begon de K.L.M. opnieuw.

Schiphol zat vol kuilen, er waren geen kantoorruimten, er waren geen schrijf machines, er waren geen autobussen. Er was niets behalve opgekropte goede wil en vakkennis. Dat bleek genoeg. Het fanatieke nationalisme, door Einstein de mazelen der mensheid genoemd, maakte elke grensoverschrijding en elk internationaal contact tot een probleem; het materiaal moest vaak verkregen worden van concurrerende landen, die zich de stuwkracht van de vooroorlogse K.I,.M. herinnerden; op elke geschoolde K.L.M.-er moesten vijf of zes nieuwe krachten worden opgeleid .... maar het lukte.

Twee jaar na het nieuwe begin vloog het beste luchtvaartmateriaal, dat er in de wereld te krijgen was, al over 4 van de vijf werelddelen met de richtingsroeren in rood-wit-blauwgescliilderd.

De bemanningen uit Amsterdam, die nog maar zo kort tevoren berooid op de fiets om eten de Haarlemmermeerpolder in hadden moeten trekken, trokken daar nu uit naar boven in gloednieuwe Constellations of DC 4's - Op weg naar Montevideo, Batavia, New York, johannesburg .... de halve wereld over. Straks de hele? Dat kan!

Dat kan, omdat - als er niet te veel tegenwind is -- een doelbewust mens bereiken kan wat hij wil. Goede wil, vakkennis en vitaliteit zijn de drie eigenschappen, waarmee een mens -- of een bedrijf -- de luie, trage, domme wereld veroveren kan.

En het zijn de drie eigenschappen, die een mens binnen onze Nederlandse luchtvaart verheugend vaak aantreft. Ze maken, dat het goed werken is in ons bedrijf. Ze maken, dat een mens daarin vaak twijfelt, of hij liever een vrije dag of liever zijn normale portie dagelijks werk op te knappen krijgt. 'Wanneer er een paar vliegers, een stewardess, een mécano en een marconist rond een tafeltje in Caïto of Caleutta, Parijs, Stockholm of Rio de janeiro zitten, zal er nóóit een zeggen : had ik maar een ander baantje. Het bedrijf is er na de oorlog weer een van goede kameraadschap en saamhorigheid en van merendeels door jonge mensen gedeelde verantwoordelijkheid geworden - en wat wil een mens meer ?

Wat hij nog meer kan willen is, dat het werk dan ook nog een hoge zin heeft. Wij vertrouwen dat dit bij ons liet geval is. Eén wereld --- of geen wereld, is het onherroepelijke parool geworden van de mensheid van onze tijd - en het is aan de idee van die éne, verenigde wereld, dat een luchtvaartmaatschappij van goeden wille kan bijdragen.

Wat nationalistische schotjesgeest of vulgaire arbeidsschuwheid van de wereld gemaakt hebben, hebben we nu voldoende kunnen zien ; het doet goed om, in tegenstelling daarmee, in de uitvoering en krachtens de aard van het gekozen vak op 20.000 voet boven al dit soort onzin uit, met plezier aan het eenheidsbesef van een gezonder soort wereld te kunnen bijdragen.

A. VIRULY, Algemeen Chef-Vlieger der K.L.M.